Miasteczko Železný Brod pamięta wiele wydarzeń. Niedaleko rynku zobaczyć możemy zrębowe chaty i chatki, w których działo się wiele dobrego, ale i złego. O jednej z tych chałup, zwanej garbatą, opowiada ta historia.

Wznoszący się nad wsią Vyskeř porośnięty lasem stożkowaty szczyt widoczny jest prawie z każdego miejsca Czeskiego Raju. Dziś na górze stoi kaplica św. Anny, do której prowadzi droga krzyżowa. O powstaniu kapliczki i nazwie wsi opowiadana jest taka oto legenda:

Niedaleko Jiczyna stoją ruiny zamku Veliš. Dziś trudno uwierzyć, że kiedyś zamek ten był potężny i prawie nie do zdobycia. W końcu jednak zniszczyły go nieustanne wojny, potem kamienie rozkradziono, a całość popadła w zapomnienie. Ale legenda o tym, jak powstała nazwa zamku i leżącej poniżej wsi, znana jest do dziś.

Niedaleko miasta Mnichovo Hradiště stoją ruiny zamku Valečov. W czasach sławy i chwały zamek przechodził przez wiele rąk. Niektórzy właściciele byli dla swoich poddanych pełni dobroci, łaskawi i sprawiedliwi, niektórzy wręcz odwrotnie – cechowało ich okrucieństwo i bezduszność.

Osiem kilometrów na północ od Jiczyna, a trzy kilometry od Lomnic nad Popelką odwiedzający Czeski Raj pielgrzymi, wędrowcy i turyści ujrzą zbudowane z melafirów wzgórze, które kiedyś nazywano Chlumem, dziś zaś Taborem. Jeśli wdrapiemy się na jego szczyt, i jeszcze wyżej – na wieżę widokową, w nagrodę otrzymamy wspaniały widok.

Niedaleko miasta Semily leży Loukov, otoczona głębokimi lasami wioska. W jednym z tych lasów, który okoliczna ludność nazywa „Hradecko”, można zobaczyć jeszcze pozostałości budowli. I właśnie o tej budowli krąży mrożąca krew w żyłach opowieść.

Między Turnovem a Jiczynem, niedaleko zamku Trosky i w pobliżu Boreckich Skał znajduje się miasteczko Rovensko pod Troskami. Ktoś nieznający go może zacząć się zastanawiać, w czym jest tak szczególne. Ale kiedy zajrzy się do tutejszej dzwonnicy, od razu wszystko stanie się jasne. Znajdują się w niej bowiem tzw. „rebelianckie” dzwony odwrócone sercem w górę – dzwon Jana, Jerzego i Wacława.

Będąc w okolicy Mlada Boleslav niedaleko miasta Mnichovo Hradiště, warto przejść się, trzymając się szlaków turystycznych, przez wzgórze Káčov aż do Zásadki. Wcześniej stał tu mały zameczek. W niedalekich Mohelnicach można zauważyć ciekawy kościółek z dziewczęcą głową przedstawioną na fasadzie. A co o tych rejonach mówią legendy?

Między Turnovem a Mlada Boleslav leży miasto Mnichovo Hradiště. Prowadzą stąd ścieżki w różnych kierunkach, a jedna z nich aż do pałacu. Jeśli zdecydujemy się na wizytę w tym miejscu, z pewnością zapoznamy się z Wincentym i zaklętymi rycerzami, o których do dziś opowiadana jest ta legenda.

Lomnice nad Popelką to nieduże miasteczko leżące między Jiczynem a Semilami. Jeśli zaczęlibyśmy bliżej badać herb Lomnic, zaskoczyłoby nas z pewnością, że przedstawiony jest na nim mężczyzna z toporem w prawej a halabardą w lewej ręce. Dlaczego tak jest? Posłuchajmy, co na ten temat mówi legenda.